بازنویسی تحلیلی بر اساس مقاله Harvard Business Review

بازار نوآوری دیگر یک «گزینه لوکس» برای شرکت‌ها نیست؛ یک ضرورت رقابتی است.
کسب‌وکارهایی که نتوانند نوآوری را سریع، کم‌هزینه و هوشمندانه وارد چرخه خود کنند، در همان نقطه‌ای می‌مانند که در مقاله «چرایی و اهمیت توسعه محصول» توضیح داده بودیم:

«سازمانی که نوآوری را به‌موقع جذب نکند، دیر یا زود قربانی سرعت بازار می‌شود.»

در مقاله چرایی و اهمیت توسعه محصول توضیح داده ایم که بازار نوآوری بصورت فعال در دو مرحله شناسایی نیازهای مشتریان و همچنین ایده پردازی و غربال ایده ها می تواند در توسعه محصول نقش برجسته و بدون نقص را از طریق اطلاع رسانی نوآوری ها در ۶۴۰ رشته تخصصی بصورت مستمر و هفتگی با انتخاب یک یا چند رشته تخصصی  ایفا کند.

برخلاف تصور رایج، هیچ نسخه واحدی برای خرید یا جذب نوآوری وجود ندارد و همچنین نوآوری یک مسیر ثابت و خطی نیست، بلکه یک اکوسیستم پیچیده با مسیرهای چندگانه است.

در این مقاله، یک مدل سه‌لایه انتخاب نوآوری ارائه می‌کنیم و نشان می‌دهیم که هر لایه در چه وضعیتی برای شرکت‌ها مناسب است.

بازار نوآوری؛ همان بازاری که در آن «اطلاعات اختراعات» سوخت حرکت است

قبل از ورود به مدل انتخاب، باید درک کنیم که بازار نوآوری چگونه کار می‌کند.
در مقاله «چرا اختراعات منابع غنی علمی و اجرایی هستند؟» اشاره کردیم که اختراعات تنها اسناد حقوقی نیستند، بلکه علاوه بر ارزش علمی،  ارزش تجاری نیز دارند و «قابل معامله»اند.

در بازار نوآوری:

• ایده‌ها خرید و فروش می‌شوند.

• فناوری‌ها ارزیابی و مقایسه می‌شوند.

• استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک تبدیل به عرضه‌کننده نوآوری می‌شوند.

• و واسطه‌هایی مانند Patent Brokers، R&D Marketplaces و Innovation Capitalists نقش «دلالان ارزش» را بازی می‌کنند.

  این همان چیزی است که در مقاله «اطلاع‌رسانی اختراعات؛ ابزار برون‌سپاری R&D» نیز آن را «کاهش هزینه توسعه از طریق خرید هوشمندانه با کاهش هزینه چند صد درصدی فرایند تحقیق و توسعه» نام‌گذاری کردیم.

  ---

  سه مسیر اصلی برای خرید نوآوری 

  ۱) خرید «ایده خام» – انتخاب مناسب برای صنایع چابک و ریسک‌پذیر

  تصور کنید شرکتی می‌خواهد مانند Staples یا Dial از ایده‌های خام استفاده کند.
  این روش معمولاً شامل موارد زیر است:

  • خرید پتنت

  • خرید طرح اولیه

  • فراخوان ایده

  • همکاری با مخترعان مستقل

  بارها دیده‌ایم که بسیاری از اختراعات کاربردی هنوز در سطح ایده‌اند، اما ظرفیت تحول‌آفرینی دارند.

  ✔ مزیت:
  دسترسی به تعداد زیادی ایده (Reach بالا)

  ✘ چالش:
  ریسک فنی بالا
  نیاز به تیم توسعه‌ محصول
  تأخیر طولانی تا عرضه به بازار

  🔎 چه زمانی این مدل توصیه می‌شود؟

  • برای صنایع کم‌هزینه و پرچرخش

  • برای شرکت‌هایی که تیم R&D فعال دارند

  • برای بازارهایی که نیاز به تمایز سریع دارند

  در مقاله «اهمیت رصد و پایش اختراعات» توضیح داده ایم که زیرا بدون رصد، انتخاب ایده خام تقریباً کورکورانه است و رصد و پایش اختراعات مزایای فنی زیادی بوجود می آورد و ایده های خام نیز نیاز به غربالگری و انتخاب هوشمندانه دارند. در این مدل، بهترین روش انتخاب ایده خام، مطالعه، بررسی و انتخاب ایده از گزارشات هفتگی اختراعات است که نمونه هایی از آنها در لینک موجود است.

  ---

  ۲) خرید «محصول آماده بازار» – مناسب برای شرکت‌های بزرگ و کم‌حوصله

  یعنی محصول را کامل می‌خرید، یا کل شرکت را. مخصوصاً زمانی که فناوری با سرعت زیاد حرکت می‌کند و شرکت زمان آموزش و توسعه ندارد.

  مثال: خرید شرکت SpinBrush توسط P&G.

  در مقاله «جهت‌گیری فناوری‌های پیشرو» اهمیت آن و نحوه انتخاب فناوریهای پیشرو برا سرمایه گذاری توضیح داده شده است؛ 
  ✔ مزایا:

  • ورود سریع به بازار

  • ریسک پایین

  • مناسب برای رقابت شدید

  ✘ معایب:

  • بسیار گران

  • محدودیت در تعداد گزینه‌ها

  🔎 کدام شرکت‌ها باید این مدل را انتخاب کنند؟

  • شرکت‌های بزرگ با بازار تثبیت‌شده

  • صنایع با چرخه عمر کوتاه فناوری (ICT، تجهیزات پزشکی)

  • شرکت‌هایی که به دنبال کاهش ریسک هستند

۳) خرید «ایده‌های نزدیک به بازار» – بهترین نقطه تعادل برای صنایع ایران

این مدل را «نقطه میانی بازار نوآوری» معرفی می‌شود؛ جایی که Innovation Capitalists (یا سرمایه دار های نوآوری) حضور دارند.

در این مرحله ایده:

• خام نیست

• اما محصول کامل هم نشده

• ریسک‌های اولیه رفع شده

• امکان سنجش اقتصادی فراهم شده

در مقاله «استفاده از طبقه‌بندی بین‌المللی اختراعات در اکوسیستم نوآوری» اشاره شده است که طبقه‌بندی صحیح اختراعات به شرکت‌ها کمک می‌کند مسیر بلوغ فناوری را تشخیص دهند؛ و این دقیقاً همان کاری است که Innovation Capitalistها انجام می‌دهند. از طرف دیگر در مقاله «اختراعات داغ (Hot Patents) کلید پیشروی صنعت ایران در عصر رقابت فناورانه» نشان داده ایم که چگونه اختراعات ارزشمند با ریسک کمتر و ارزش اقتصادی بالاتر را شناسایی کنیم.
✔ مزیت‌ها:

• ریسک کم‌تر از ایده خام

• هزینه کم‌تر از خرید محصول کامل

• سرعت مناسب

• تنوع گزینه‌ها

🔎 چرا این مدل برای صنایع ایران مناسب‌تر است؟
زیرا:

• R&D داخلی بسیاری از شرکت‌ها محدود است

• بودجه نوآوری نسبتاً کم است

• نیاز به تحول سریع بالاست

• ورود کامل به خرید شرکت بسیار پرهزینه است

در همین راستا، مقالاتی مانند «بازار نوآوری و اطلاع‌رسانی اختراعات؛ موتور محرک توسعه پایدار» اهمیت پلتفرم‌هایی مانند سایت شما را در کاهش ریسک شرکت‌ها ثابت کرده‌اند.

مقایسه نهایی سه مدل (بر اساس مقاله HBR، و مطابق نیاز صنایع ایران)

چگونه شرکت‌ها باید تصمیم بگیرند؟ (نسخه عملیاتی بازار نوآوری)

بر اساس تجربه‌های میدانی که پیش‌تر در مقالات مشابه منتشر شده است، پیشنهاد می‌شود شرکت‌ها این سه سؤال را پاسخ دهند:

۱) آیا شرکت شما درک درستی از وضعیت اختراعات حوزه خود دارد؟

اگر نه → ارجاع به مقاله: «اهمیت رصد و پایش اختراعات»
→ نتیجه: احتمالاً مدل خرید ایده خام برای شما بسیار پرریسک خواهد بود.

۲) آیا توان توسعه محصول دارید؟

اگر بله → مدل ایده خام یا نزدیک بازار
اگر نه → مدل محصول آماده

۳) آیا بودجه نوآوری شما محدود است؟

اگر بله → مدل ایده نزدیک بازار بهترین انتخاب است.
اگر نه → مدل محصول آماده بازار قابل بررسی است.

جمع‌بندی؛ نقشه راه تبدیل شرکت‌ها به خریداران هوشمند نوآوری

این مقاله به یک پیام کلیدی اشاره می‌کند:

«نوآوری دیگر قابل تولید صرف نیست؛ قابل انتخاب، غربالگری، خرید و یا مهندسی معکوس است.
اما انتخاب آن نیازمند شناخت، دقت، ابزار و تحلیل است.»

و در ادامه سه توصیه کلیدی ارائه می‌کنیم:

۱) شرکت‌ها باید از پایگاه داده‌های اختراعات و تحلیل آن‌ها استفاده کنند.

(ارجاع به: Hot Patents – پایش فناوری)

۲) باید رابطه بلندمدت با واسطه‌های نوآوری بسازند.

(ارجاع به:اهمیت بنگاههای واسطه ای فناوری)

۳) باید مدل خرید نوآوری را با مدل توسعه داخلی ترکیب کنند.

نوآوری فقط خرید نیست؛ بلکه ترکیبی از خرید + تحلیل + توسعه داخلی است.

(ارجاع به: Hot Patents )

دعوت به اقدام

برای شرکت‌هایی که می‌خواهند بدانند کدام مدل برای آنها مناسب‌تر است، می‌توانید:

✔ درخواست تحلیل اختصاصی نوآوری بدهید
✔ پایش اختراعات حوزه خود را از ما بخواهید
✔ گزارش‌های تحلیلی هفتگی، مانند آنچه در سایت منتشر می‌شود، دریافت کنید

منبع مقاله اصلی

A Buyer’s Guide to the Innovation Bazaar – Harvard Business Review

بازدیدها: ۱